Historię tej dramatycznej ucieczki odtworzył niedawno Pipes w swej autobiografii Vixi (polskie wydanie – 2004). W 1939 roku, po porozumieniu dwóch imperiów zła w pakcie Ribbentrop-Mołotow, kiedy Polska została wymazana z mapy, Pipesom udało się (jeszcze w końcu października!) uciec od pewnej śmierci – przez Włochy i Portugalię do Stanów Zjednoczonych. Językiem domowym Pipesów był niemiecki, polski stał się drugim językiem przyszłego krytyka „imperium zła”. Wraz z rodziną (matka małego Rysia, Zofia z Haskelbergów, pochodziła podobnie jak ojciec ze zasymilowanej rodziny żydowskiej) przeniósł się następnie do Warszawy, gdzie przyszły historyk uczęszczał do pierwszych szkół. Jego ojciec, Marek, który w czasie I wojny służył w legionach Piłsudskiego, prowadził w mieście nad Olzą interes cukierniczy – ten sam, który do dziś eksportuje na cały świat wafelki Prince Polo. Historia życia Richarda Pipesa zaczyna się w lipcu 1923 roku w Cieszynie. Jaka jest lekcja historii, jaką przedstawia Pipes? Jakie wyciąga z niej wnioski? Zamiast odpowiadać na te pytania, na które odpowiada w zamieszczonej obok rozmowie sam autor „Własności i wolności”, warto może raczej przedstawić zwięźle jego niezwykłą drogę życiową, bo jak twierdzi on sam, aby poznać człowieka, motywy jego sądów, trzeba najpierw poznać jego historię. Najważniejszą częścią tej – politycznej – strony działalności profesora Pipesa była jednak jego służba w administracji Ronalda Reagana na stanowisku dyrektora Wydziału Związku Sowieckiego i Europy Wschodniej w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego w latach 1981-1982 (Harvard nie udziela swoim profesorom urlopów dłuższych niż dwuletnie). Jako temat swoich wykładów w Oslo historyk wybrał „triumf i upadek rosyjskiego komunizmu”, opatrzony istotnym uzupełnieniem: „przestrogą dla Zachodu” Z drugiej strony dopełniają ów dorobek publikacje poświęcone polityce amerykańskiej wobec Związku Sowieckiego, a także ocenie sytuacji w samej Rosji, przedstawiane w najbardziej prestiżowych i wpływowych czasopismach, takich jak „Foreign Affairs”, „Commentary”, „Encounter”, czy „New York Times”, i zebrane w kilku tomach szkiców politycznych (ich wybór ukazał się w Wydawnictwie ARCANA w 2003 r. ![]() Na dorobek ten złożyło się ponad dwadzieścia książek, w tym wiele pozycji o statusie klasycznych dzieł światowej historiografii, takich jak Formation of the Soviet Union (1954), Russian Revolution (wydanie polskie w 1995), Russia under the Old Regime (wydanie polskie – jako „Rosja carów” – w 1990), Property and Freedom (wydanie polskie w 2001) czy dwutomowa biografia Piotra Struve (ostatnio udostępniona także polskiemu czytelnikowi). Te dwa wątki w istocie streszczają życiowy dorobek Richarda Pipesa, rozpięty miedzy warsztatem badacza dziejów Rosji i Związku Sowieckiego a rolą eksperta, który przestrzegał przed błędami polityki Zachodu wobec komunistycznego wyzwania. Jako temat swoich wykładów w Oslo historyk wybrał „triumf i upadek rosyjskiego komunizmu”, opatrzony istotnym uzupełnieniem: „przestrogą dla Zachodu”.
0 Comments
Leave a Reply. |
AuthorWrite something about yourself. No need to be fancy, just an overview. ArchivesCategories |